ENSCHEDE (13 juni 2014) – De Aramese Beweging voor Mensenrechten (ABM) heeft met ontzetting kennisgenomen van de inname door ISIS van Mosul en andere steden en dorpen in het noorden van Irak. Al langere tijd waarschuwt ABM op het groeiende machtsgebied van ISIS in Syrië en Irak en eind april wees ABM al op het feit dat de invloed van ISIS al merkbaar was in de straten van Mosul. Deze waarschuwingen leken echter tegen dovemansoren gericht. Even leek het erop alsof de internationale gemeenschap door de val van Mosul werd wakker geschud, maar de met spoed bijeengeroepen NAVO-vergadering bleek vooral over de ontvoering van medewerkers van het Turkse consulaat te gaan en daarnaast blijkt de zorg om olieraffinaderij in Baiji de hoogste prioriteit te hebben.
Eind april was de Aramees – Turkse onderzoeksjournalist Erkan Metin op uitnodiging van ABM in Nederland waarbij hij ook werd ontvangen door de Tweede Kamer. De ochtend na de val van Mosul wees
Erkan Metin er in een Turkse artikel op dat de val van Mosul het einde van het christendom in Irak kan inluiden. Tijdens de Iraakse burgeroorlog die na de Amerikaanse invasie van 2003 uitbrak zijn de meeste van de bijna 2 miljoen christenen in Irak naar het buitenland gevlucht en de meeste christenen die in Irak zijn gebleven trokken naar het relatief voor hen veilige noorden, waaronder Mosul en omgeving, de zogenaamde “vlakte van Nineve”, waar een relatief grote christelijke gemeenschap woonde. Na het uitbreken van de oorlog in Syrië zijn ook veel christenen uit dat land naar deze regio gevlucht, onder andere voor ISIS die juist in het oosten van Syrië het leven voor christenen onmogelijk maakte.
Dat scenario herhaalt zich nu in Mosul en omgeving, aldus Erkan Metin. Christenen vallen de prooi aan de acteurs in een macaber toneelstuk met zwarte vlaggen en rituelen waaronder kruisigingen van christenen. Het 1700 jaar oude klooster Mar Behnam is door ISIS-strijders binnengedrongen. Veel christenen zijn hals over kop uit Mosul gevlucht met achterlating van alles behalve de kleren die ze aanhadden. Ook de zieken en ouden van dagen hebben ze in Mosul moeten achterlaten. Mosul, het oude Nineve, de bakermat van de Aramese christendom brandt opnieuw, aldus Erkan Metin, en er is niemand die het hoort en ook niemand die iets van zich laat horen.
Tijdens zijn gesprek met de Tweede Kamer benadrukte Erkan Metin de steun die Turkije aan de verschillende jihadistische groepen in Syrië geeft en heeft gegeven, inclusief ISIS. Het is dan ook bijzonder wrang dat de NAVO bijeenkomt om over het lot van door ISIS gegijzelde Turkse diplomaten te spreken en niet over het lot van tienduizenden christenen die door ISIS met de dood worden bedreigd en honderdduizenden andere burgers van Syrië en Irak.
Het antwoord dat het Westen heeft bedacht op het oprukken van ISIS in Syrië is de ondersteuning van andere jihadistische groeperingen en het Vrij Syrische Leger tegen ISIS waardoor het in Syrië militair sterk geworden ISIS zich met de eerder van het Westen gekregen wapens op Irak is gaan richten en daar het noordwesten nagenoeg van controleert. De duivel wordt als het ware bestreden met Beëlzebub en de wandaden zijn niet minder geworden maar hebben zich domweg van Syrië naar Irak verplaatst. Na eeuwenoude christelijke steden als Maalula en Sadad in Syrië dreigt nu ook het in Irak gelegen Qarakosh – een Aramese enclave – te verdwijnen als centrum van een eeuwenoude christelijke cultuur die tot dusver vele dramatische gebeurtenissen heeft kunnen overleven: de komst van de islam in deze regio, de invasies van de Mongolen en zelfs de genocide van bijna 100 jaar geleden tegen de Aramese, Armeense en Griekse christene.
Moeten wij dan meemaken dat het christendom in onze dagen uit het Midden-Oosten zal verdwijnen? De Chaldeeuwse bisschop van Mosul liet weten dat dit niet alleen een ramp zou zijn voor de kerk in Irak, maar ook voor de moslimbevolking van het land omdat het een lange ervaring van samen leven tot een eind zal brengen.
De opmars van ISIS komt niet uit de lucht vallen. Ze is het resultaat van een combinatie van systematische uitsluiting van de Arabisch soennitische bevolking van Irak sinds de val van Saddam Hoessein, de opkomst van radicale islamitische predikers waartoe zij hun toevlucht hebben gekozen en ruimhartige leveranties van wapens, strijders en financiële middelen uit met name de Golfstaten. Meestal gaat het daarbij om doorvoer van wapens en financiële middelen uit andere landen, waaronder het Westen op dit moment geen andere oplossing weet te verzinnen dan de inzet van drones die, zo leren Afghanistan, Pakistan en Jemen, de haat alleen nog maar verder zullen aanwakkeren.
In plaats van de zending van nog meer wapens naar het Midden-Oosten pleiten wij ervoor het probleem bij de wortel aan te pakken. Dring er bij de premier Maliki op aan dat hij gematigde soennitische leiders een serieuze rol geeft in het landsbestuur, bestrijd de haat zaaiende predikers, stop de wapenleveranties aan oncontroleerbare rebellengroepen in het Midden-Oosten en dwing de Golfstaten om ook hun ondersteuning aan de ze groepen stop te zetten. Alleen zo kan de opmars van ISIS worden gestopt en is er nog iets te redden van de pluriforme staten van Irak en Syrië waarin ook plaats is voor de Aramese christenen die tot de oorspronkelijke bevolking van deze landen behoren.